Nepotizm nedir? Nepotizm örnekleri nelerdir?
nepotizm nedir?
Kısa Bilgi
nepotizm nedir?
nepotizmin kökeni bürokraside nepotizm özel sektörde nepotizm Nepotizm kavramı, Latince Nepos sözcüğünden türetilmiş bir kavramdır. Bu kavram tarihte ilk defa Rönesans İtalya’sında ortaya çıkmıştır. Nepotizm Tarihte ilk defa, akrabalarına çıkar sağlamak için makamını kullanan papaları tanımlamak için kullanılmıştır. Günümüzdeyse bu kavram, tıpkı hayvanların kendi sürülerini koruma iç güdüsü gibi, insanların makam ve mevkiden aldığı gücü kötüye kullanarak kendi akraba ve hemşerilerini kayırmasını tanımlayan siyasi bir kavram olmuştur. Bu kavram zamanında Rönesans Avrupa’sının baş belasıydı. Fakat artık günümüz orta doğu toplumlarının belası olmuş durumda. Uzmanlar Akraba kayırmacılığı hakkında iki temel görüşü savunurlar. Birinci gruptakiler, akraba kayırmacılığının, insanlarda var olan doğal bir içgüdü olduğunu ileri sürer. Diğer uzmanlar akraba kayırmacılığını, insanın duygusal veya içgüdüsel değil, rasyonel ve seçilmiş bir davranışı olarak kabul edilmektedir. Nepotizm, bir zamanlar akraba kayırmacılığını ifade eden bir kavram olmasına karşın günümüzde birçok kavramı ifade edecek şekilde anlamı genişlemiştir. Adam kayırmacılığı, Akraba kayırmacılığı, hemşericilik, Cinsiyetçi kayırmacılık, Mezhepçilik Hizmet kayırmacılığı, Lobicilik, Aracılar yoluyla işlerin yürütülmesi Bölgecilik Ve ParticilikBunlardan bazılarıdır. Nepotizmin olduğu toplumlarda en düşük bir memurluktan en yüksek bürokratik bir makama kadar herhangi bir kademede işe alımda liyakat, beceri, kabiliyet veya eğitim düzeyi dikkate alınmaz.
Nepotizm örnekleri nelerdir?
Sadece dikkat edilecek durum akrabalık derecesi, ahbap çavuş ilişkileri veya en azından hemşericiliktir. Nepotizmi sadece devlet kademelerinde değil özel sektörde de görebilirsiniz. Örneğin gelişmemiş herhangi bir ülkede bir aile şirketinde yönetim kademesinden koltuk kapabilmek için eğitiminize bakılmaz. Bu tarz şirketlerde yabancı diliniz, yüksek lisans diplomanız veya sektörde geçirdiğiniz geçmiş deneyimleriniz dikkate alınmaz. Bunların yerine yöneticilerle paylaştığınız akrabalık veya hemşericilik derecesine bakılır. Bir meslek gurubunda bazı şehirlerden gelenlerin yoğunlaşması aslında basit bir nepotizm örneğidir. Çünkü hemşericiliğin gereği olarak işçi alımında veya usta yetiştirmede kendi memleketine öncelik verildiği zaman meslek guruplarında yığılmalar görülebilmektedir. Birçok uygar ülkede anti-nepotizm yasalarıyla kayırmacılık yasaklanmış durumda. Örneğin geçenlerde Danimarka genelkurmay başkanı hans-christian mathiesen ,sevgilisini binbaşı yaptığı için açığa alındı. Danimarka savnma bakanlığı, genelkurmay başkanının nepotizm suçu kapsamında yargılanacağını söyledi. Şimdi Türkiye’den eşine az rastlanır ilginç bir anti nepotizm örneğini anlatmak istiyorum. 1938 ile 1946 yılları arasında Milli Eğitim bakanlığı yapan Hasan Ali Yücel döneminde, birçok öğrenci öğrenim görmek için yurtdışına bakanlık bursuyla gönderilmiştir.
Nepotizm detaylarını inceleyin.
Tek parti döneminin güçlü bir bakanı olmasına rağmen, Hasan Ali Yücel oğlunu kendi imkânlarıyla yurtdışına göndermiş, devletin kendisine tahsis ettiği makamının imkanlarından, oğlunu faydalandırtmamıştır. Aynı şekilde oğlunun sınıf arkadaşı olan öğrenci de bu burslardan faydalanmamıştır. Oğlu ve arkadaşı Ankara erkek lisesini dereceli bitirmiş olmasına rağmen tamamen kendi imkanlarıyla yurtdışına gidip eğitim almışlardı. Peki kimdi bu iki kişi? Biri dünyaca ünlü cerrah hocaların hocası Prof. Dr. Gazi Yaşargil Diğeri şiir dünyasının efsanesi Can Yücel’dir. Şimdi kendinize sorun Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel yerinde olsaydınız siz ne yapardınız?
Nepotizm hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Nepotizm hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla