Kelebek etkisi kaos teorisi kim tarafından bulunmuştur?
Kelebek etkisi en kısa tanımla, küçük bir durumun beklenmeyen ve kaos boyutlarına ulaşabilen hatta etkinin sürekli artması durumuna verilen addır.
Kelebek etkisi kaos teorisi kim tarafından bulunmuştur?
Başka bir ifadeyle, en ufak bir değişim, alakasız görünen başka bir şeyde büyük değişikliklere sebep olabilmektedir. İşte buna kelebek etkisi denmektedir. Bu kavrama “Kelebek Etkisi” denilmesinin sebebi ise tamamen Edward Norton Lorenz tarafından ortaya atılan “Kaos Teorisi” nin bir çıkarımıdır. Lorenz, Kelebek etkisini 1963 yılında hava durumuyla ilgili bir hesaplama yaparken bulmuştur. Lorenz bu hesaplamada ilk olarak belli bir sayıyı olayın başlangıç sayısı olarak ele almıştır. Sonraki hesaplamada ise bu sayıyı başlangıç olarak varsaymıştır. İki rakam arasındaki belli orandaki fark, bir kelebeğin kanat çırpmasının oluşturduğu rüzgarla aynı olasılığı ifade etmektedir. Bu farka rağmen, süreç esnasında ikinci hesaplamada kullanılan değer, sonuca ulaşıldığında çok farklı bir duruma sebep olmaktadır. Özetlersek, sayılar birbirine yakın olsa dahi sonuçlar çok farklı olabilmektedir.
Lorenz, bu duruma kaos teorisi demiştir. Kaos teorisi, oluşan bir kaosun büyüyerek artmasını anlatmak için kullanılmaktadır. Doğrusal sistemlerde, girdilerdeki ufacık bir fark bile çıktılarda büyük değişiklikler oluşmasına sebep olabilmektedir. Lorenz, ortaya koymaya çalıştığı hava tahmininde bu etkiyi fark etmiş ve tahminlerin çok farklı değişkenlere bağlı olduğunu gözlemlemiştir. Yani çok küçük olasılıklar bile çok farklı tahminlere götürebilmektedir. Lorenz, bu durumdan yola çıkarak kısa vadeli hava durumu tahmini yapılması gerektiği teorisine ulaşmıştır.
Lorenz hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Lorenz hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla
