Hitlerin Almanya'da başa geçmesinin nedeni nedir?
Hitler ile alakalı bilgiler
Kısa Bilgi
Hitler nasıl führer oldu?
Tarih 2 ağustos 1934. Almanya cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg hayatını kaybetmişti. Şansölye Adolf Hitler o güne kadar elde ettiği halkın desteğini bu seferde ülkenin tek başkanı olmak için kullanmak istiyordu. Hitler’in Cumhurbaşkanlığı makamına yükselişinin halkın onayına sunulması için 19 Ağustos 1934 tarihinde bir referandum düzenlendi. Referandum sonucu çok netti. Oyların yüzde 89.93’ü evet diyordu. Hitler artık Almanya’nın Cumhurbaşkanıydı. Bununla birlikte Şansölyelik görevini de sürdürmesi halk tarafından uygun görülmüştü. Alman halkına önce ekonomiyi düzeltme sözü veren Hitler ülkedeki bütün aksaklıkların nedeni olarak Yahudileri ve ülke içindeki bazı azınlık toplulukları gösteriyordu. Alman halkının bir kısmını bu ve benzeri söylemlerine inandırmayı başararak büyük destek aldı. Almanya’yı ekonomik anlamda Yahudi sermayesinden arındırmanın yanı sıra politik ve kültürel alanlardan da defetmek için harekete geçti. Yahudileri toplama kamplarında topladı. Çalışabilecek durumda olanlar ayrıldıktan sonra diğerleri gaz odalarında öldürülüp cesetleri fırınlarda yakıldı. Bu faaliyetler sadece Almanya’da değil, daha sonra işgal edilen bütün ülkelerde de aynı şekilde devam edecekti. Bu şekilde Avrupa’da milyonlarca Yahudi öldürüldü. Ardından ülke çapında işsizliği azaltmaya yönelik bazı adımlar atıldı. İnsanlar işe alınıp otoyollar inşa edildi. Ancak başlatılan bu halk ortaklığına rağmen işsizlik azalsa da ekonomi pekte iyiye gitmiyordu. Hitler’in bir sonraki amacı Almanya’nın batısındaki Renanya (Rhineland) bölgesini tekrar silahlandırmaktı. Ancak bu Versay Antlaşması’na karşı gelmek demek olacaktı. Hitler de bunu biliyor ve Avrupa’ya artık yeniden bağımsız bir devlet olduğunu göstermek istiyordu. Birinci Dünya Savaşı sonunda galip gelen müttefikler Paris’te toplanmış ve 28 Haziran’da Almanya’yla çok önemli bir belge imzalanmıştı. Versay Antlaşması. O zamanlar Avrupa’nın dört bir yanında bayram havası hakimken Almanya için antlaşma tam bir faciaydı. Müttefikler Birinci Dünya Savaşı için Almanya’dan tazminat ve intikam talep etmişlerdi. Almanya 260 milyar altın mark cezaya çarptırılmıştı. Yani günümüz parasıyla 860 milyar dolar. İtilaf Devletleri, Almanya sanayisinin beşte birini ele geçirmiş ve Almanya’nın denizaşırı sömürgelerini elinden almıştı. Bu sırada Alman topraklarının yüzde 13’lük bir kısmı komşu ülkelerine verilmeye zorlanmış yaklaşık 7 milyon Alman vatandaşlığını kaybedip Polonya ve Çekoslovakya gibi ülkelerin bir parçası olmuştu. İşte kızgınlığının hiç dinmemesinin en büyük sebebi olan bu antlaşma artık mutlak güç sahibi olan Hitler’e güçlü ordusuyla tüm Avrupa’yı fethetme cesareti verdi. Hitler’in geçmişten bu yana kafasında olan başka bir konu ise zaten Alman vatandaşlarının yaşadığı Avusturya’yı imparatorluğa katma hayaliydi. Mart 1938’de Avusturya’ya hava ve kara kuvvetleriyle gövde gösterisi yapan Hitler ve kurmayları, Avusturya halkının da desteği ile bunu tek bir kurşun bile atmadan gerçekleştirdi. Ardından gözler Çekoslovakya’ya dikilmişti. Hitler’in propaganda bakanı Goebbels Çekoslovakya’da yaşayan Almanları Çek baskısının kurbanı olarak gösterip nefret aşıladı. Her şey istediği gibi gidince de sanki bir kurtarıcı gibi gidip Südet bölgesinde yaşayan Almanlar bahane edilerek Çekoslovakya’nın büyük bir kısmını ilhak etti. Avusturya ve Çekoslovakya savaşmadan imparatorluk topraklarına katılmıştı. Hitler diğer ülkelerin çeşitli endişelerine karşı alaycı konuşmalar sergiliyor ve barıştan yana olduğunu söylüyordu. Ancak kaybettiği toprakları geri almayı kafasına koymuştu. Sırada Polonya’ya verilen Alman toprakları vardı. Ancak asıl hedef Polonya da değildi. Polonya’yı Komünist Rusya’ya giden yolda bir sıçrama tahtası olarak kullanacaktı. Devreye yine propaganda bakanı Joseph Goebbels girdi. Yalan haberler yayılmaya başlandı. Polonya’nın, topraklarında yaşayan Almanlara sistematik olarak zarar verdiği, evlerinin yakılıp yıkıldığı söylendi ve hatta bunlarla ilgili sahte video kayıtları da sundular. En sonunda da tüm bunlardan Polonya hükümetini sorumlu tuttular. Artık Polonya’nın işgali için bir kıvılcım gerekiyordu. O da naziler tarafından Alman sınırındaki bir radyo kulesine yapılan saldırı tezgahıyla gerçekleştirilince artık Hitler Polonya’yı işgal etmeye hazırdı. Tarih 1 Eylül 1939. Artık insanlık tarihinde dönüşü olmayan bir yola girilmişti. Hitler’in hava kuvvetleri Polonya’daki sivil hedefleri vurarak 2. Dünya Savaşı’nı başlatmış oldu. Ancak işgalin başlamasından 2 gün sonra Britanya Almanya’ya savaş ilan etti. Yinede bu Almanya’nın sadece 5 haftada Polonya’yı ele geçirmesine engel olamadı. Avusturya, Çekoslovakya, Polonya. Naziler 3’te 3 yapmıştı. 1939 yılının sonbaharında Hitler ve yakın çevresi henüz iktidarda olmadıkları 1923 yılında gerçekleştirmeye çalıştıkları başarısız darbe girişiminin anısına Münih’te bir araya geldiler. Hitler her zamanki gibi her şeyin başladığı yer olan Bürgerbräukeller Birahanesi’nde bir konuşma yapacaktı. Aynı gece Berlin’e uçmayı planlıyordu. Ancak başkente çöken sis nedeniyle planın değişmesi gerekti. Uçak yerine tren yolculuğu yapması gerekeceğinden konuşmayı kısa kesen Hitler konuşmasını yaptığı yerin tam arkasında patlayan saatli bombadan mucizevi bir şekilde kurtulmuştu. Yerle bir olan salonda 8 kişi öldü. Aslında bu Hitler’e yapılan birçok suikast ve darbe girişiminden sadece birisiydi ve Hitler’in şansı her seferinde yaver gittiği için bir şekilde kurtulmayı başarıyordu. Propaganda bakanı Goebbels hemen bu saldırıyı da Britanya Gizli Servisine yamadı. Böylece İngilizler ve Fransızlarla savaşmak haklı bir hal alacaktı. 1940 baharı. Göring’in hava kuvvetleri yolu açıyordu. Hitler planının sonraki aşamasına geçti. Avrupa’nın fethedilmesi… Alman birlikleri önce Danimarkayı ve Norveç’i işgal etti. Sonra büyük işgal kuvvetleri Lüksemburg’a Hollanda’ya ve Belçika’ya girdi.
Hitler kimlerle savaştı?
Ardından 6 hafta gibi kısa bir sürede Fransa mağlup edildi. Fransanın ele geçirilmesi Hitler’in askeri başarısının en büyük göstergesi oldu. Hitler artık çok güçlü hissediyordu. Kazandığı bu savaş hem hayatının amacı hem de 1. Dünya Savaşı’ndaki utanç verici yenilginin intikamıydı. Haziran 1940’ta hava kuvvetleri komutanı Göring Hitler’e sadece hava saldırılarıyla Britanya’ya diz çöktürme vaadinde bulundu. Hava kuvvetleri var gücüyle Britanya’ya saldırmaya başladı. Ancak karşılarında buldukları direnişte aynı kuvvetteydi. Göring’in vaatleri boşa çıktı ve Hitler’e verebildiği tek şey Nazilerin ilk büyük askeri yenilgisi oldu. Britanya direnmeye devam ederken Hitler Avrupa’daki egemenliğin anahtarının Sovyetler Birliğinde olduğunu düşünüyordu. Ancak Göring Britanya’nın direnişini de göz önünde bulundurarak Sovyetler’e saldırmanın stratejik açıdan intihar olacağının bilincindeydi. 22 Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’nin işgali Barbarossa operasyonu kod adıyla hayata geçirildi. Geniş Rus toprakları, sınırsız kaynak aynı zamanda Britanya’nın Avrupa üzerindeki emellerinin tamamen sonu demek olacaktı. Naziler Sovyet topraklarına girdiğinde sadece açlık yüzünden bile milyonlarca Rus Slav’ın öleceğini öngörüyordu. 1942 yılının başlarında işler yeniden sarpa sarmaya başlamıştı. Nazi Almanyası Sovyet Rusya’nın ve Birleşik Devletlerin endüstriyel gücüne karşı ilerlemeye çalışıyordu. Moskova’nın çevresine yağan kar Nazi savaş makinelerinin hızlı ilerleyişini durdurmuştu. Bu mevsimde yıldırım savaş taktikleri Nazilere ani bir zafer kazandırmıyordu. Nazi Almanyasına daha fazla tank daha fazla silah gerekiyordu. Ancak ekonomisi uzun sürecek bir savaşa hazır değildi. Artık Birleşik Devletlerinde savaşta olması Nazi Almanyası için tek bir anlam ifade ediyordu. Sovyetler Birliğini çok geç olmadan yenmeliydiler. Fabrikalar daha verimli hale getirildi. Her bir fabrika tek bir ürün üretecekti ve üretim kapasitesi de iki katına çıkarıldı. İşi istediği gibi yapmayan işçilerin gözünün yaşına bakılmadı işlerinden oldular. 1942 yazında mavi durum operasyonu hayata geçirildi. Bu operasyon Hitler’in Rusya’yı savaştan çıkaracak büyük planıydı. Ancak cepheye o kadar çok adam gönderiliyordu ki fabrikalarda çalışan adam sayısı azaldı. Topyekün savaş projesi hayata geçirildi. Artık kadınlarda fabrikalarda üretim yapabilecekti. Kasım 1942’de kış Rusya’ya geri gelmiş Führer’in 6. Ordusu Stalin’in birlikleri tarafından kuşatılmıştı. Hava kuvvetlerinin askerlere havadan gönderdiği yardımlara rağmen 6. Ordunun açlık ve soğuğa verdiği kayıp neredeyse düşman askerlerine verdiği kayıp kadardı. Bu esnada İngiliz uçakları da Berlin’e gündüz vakti bir hava saldırısı düzenlemek için uçaklarını havalandırdı. Berlin bombalanırken Führer Stalingrad’da kaybettiği 200 binden fazla adamla şaşkına dönmüştü. Propaganda bakanı Goebbels Alman halkına seslenip, bu ağır yenilgiye rağmen sonuna kadar savaşmaya ve özveriye davet eden bir konuşma yaptı. Bu konuşma gerçekten işe yaramış herkes elini taşın altına koymuştu. Alman kadınları üretime destek oluyor ve durmaksızın çalışıyordu. Hitler bundan çok etkilenmişti. 1943 yazı dünya tarihinin en büyük tank savaşına ve aynı zamanda Nazi Almanyası’nın doğu cephesindeki son saldırısana şahitlik ediyordu. Stalingrad muharebesinden bile daha önemli olan bu muharebeyi kaybedene kadar Naziler halen savaşı kazanabileceklerini düşünüyorlardı. Ancak bu yenilgi yaklaşan sonun habercisi oldu. Nazi Almanyası artık hayatta kalma savaşı veriyordu. Yurt cephesi ise çok önceden savaş durumuna geçmesi gerekirken hala yurtiçi tüketim için üretim halindeydi. Savaş artık herkesin kapısındaydı. Fabrikalarda lüks ürün üretimi yapılmayacak sadece savaş malzemeleri üretilecekti. Toplama kamplarındaki esirler de tüm gün çalıştırılacak, olabildiğince yüksek verim ile yeni silahlar üretilmeye devam edecekti. Ancak tüm bunlar Nazi Almanyasını yaklaşan sondan kurtarmaya yetmeyecekti. Temmuz 1944. İttifak güçleri Normandiya sahiline çıkalı bir ay olmuş, yeni bir cephe açılmıştı. Doğundansa Ruslar geliyordu. Almanya’nın sanayi bölgelerine bombalar yağıyordu. Adolf Hitler’in eski halinden eser kalmamıştı. Kurmaylarının bir kısmı ise yenilgiden sonraki dünyada kendi canlarını kurtarabilmek için ya ona ihanet edecekti ya da kaçmaları gerekecekti ama nereye? Hitler’in doğu cephesindeki çalışma merkezi olan kurt ini Doğu Prusya ormanlarının derinliklerinde saklıydı. Sadece tren yoluyla ulaşılabilen bu in özel muhafızlarla dolu gizlenmiş bir kaleydi. Hitler savaşı artık bu saklanma noktasından yönetiyordu. Burada Hitler’e bir suikast girişimi daha yapıldı. Ancak yerle bir olan binadan, Hitler birkaç ufak yara ile kurtulmayı başardı. Yalnız bu suikast girişimi diğerlerinden farklıydı. Çünkü bu içeriden bir müdahaleydi. Ordu Nazi hükümetine darbe girişiminde bulunmuştu. Hitler’in kurt ininde öldüğünü sanan subaylar Berlin’de Nazileri bertaraf etmek için harekete geçmişti. Ancak Hitler sağ kalmış ve intikam istiyordu. Darbecilerin açık bıraktığı bazı iletişim kanalları sayesinde Hitler bir radyo yayını yapabilmiş ve Alman halkına ölmediğini anlatmış darbe bastırılmıştı. Artık Hitler’in kurmayları arasında insan gücünün orduda mı yoksa fabrikalarda mı kullanılacağı gibi tartışmalar yaşanırken Hitler ise kurt ininde hala savaşı kazanabileceğini düşünüyordu. Bombalı saldırıdan sonra kullandığı ilaçlarla birlikte giderek mantıksızlaşan askeri taktikler buluyordu. Son bir plan yaptı.
Hitler nasıl başarısız oldu?
Ardenler taarruzu ile batıya doğru tanklardan örülmüş bir cephe zinciri oluşturduktan sonra müttefik ordularını çevreleyip köşeye kıstırmak istiyordu. Ancak yetersiz kaynaklar ve asker gücü bu taarruzu başarısız kıldı. Almanya artık can çekişiyordu. Ocak 1945’te Hitler Berlin’e döndü. Şehrin yerle bir olmuş halini görünce dehşete düştü. Bakanlık binası harabeye dönmüş sadece zemin ve bodrum kat oturulabilir durumdaydı. Hitler’in ofisi ve konutu başbakanlık bahçesinde bulunan Führer sığınağına taşınmıştı. Hitler artık fiziksel açıdan enkaza dönmüş sol elinde titremeler başlamıştı. Mart 1945’e gelindiğinde ise kaynaklar tamamen tükenme noktasına gelmişti. Artık Alman sanayinde kullanılacak stoklar sadece 2 hafta kadar yetebilirdi. Bu artık Hitler’in ve tüm Nazilerin sonu demekti. Hitler Neron kararnamesini yayınladı. Bu kararnameye göre ülke çapında yapılan, inşa edilen tüm altyapı yıkılacaktı. Müttefikler yenilen Almanya’nın kaynaklarını kullanmamalı Nazilerin inşa ettiği her ne varsa ondan yararlanmamalıydı. Ancak bu karar sadece müttefikleri değil sivil Alman halkını da oldukça zor bir duruma sokacaktı. Ama bu, savaştaki başarısızlığın sorumlusu olarak Alman halkını gören Hitler’in umrunda değildi. Artık sığınakta Hitler’in yakın çevresinden sadık birkaç Nazi ve sevgilisi Eva Braun vardı. Diğer kurmaylar ya gemiyi terketti ya da canları için sevgili führerlerini satmaktan geri durmadılar. Ancak canını kurtarabilen sadece birkaç kişi olacaktı. 1945 Nisan ayında Kızıl Ordu Berlin’e yaklaşıyordu. Almanya yenilgi noktasına gelmişti. Nazi Almanyasında Hitler’in yakın çevresi artık gemiyi terkediyordu. Hitler buna çok sinirlenmişti. Onunla birlikte sadece özel sekreteri Martin Borrmann ve Propaganda Bakanı Joseph Goebbels kalmıştı. Hitler’in 56. Doğum gününde Sovyetler Birliği Hitler’e hediye olarak şehrin tam ortasına konuşlanmış bir topçu birliği uygun gördü. Harabeye dönmüş başbakanlık binasında Führer’e çok garip bir doğum günü partisi düzenlendi. Hitler’in yanında olmayan kurmaylarından bazıları bomba yağan şehirde risk alıp kara, hatta hava yoluyla bu binaya gelme cesaretini gösterebilmişti. Bu enteresean ortamda Hitler yer altındaki sığınağında günlük ritüellerini yaptıktan sonra partinin düzenlendiği salona geldi. Yanında da iktidarı boyunca halktan bir sır gibi saklanan sevgilisi vardı. Ancak bu doğum günü diğerlerine benzemiyordu. O cesaret verici, daha büyük işler yapılması için öncülük eden konuşmacı yoktu artık. Onun yerine fiziksel ve ruhsal olarak enkaza dönmüş bir Hitler vardı. Ortam çok gergindi. Hitler herkese buradan ayrılmayacağını gerekirse o sığınakta öleceğini söyledi. 22 Nisan 1945’te Hitler sığınağında generalleriyle bir toplantı yaptı. Askeri durum hakkında bilgi alan Hitler savaşın kesin olarak kaybedildiğini bu toplantıda anladı. Hitler öylesine hiddetli bir şekilde bağırmaya başlamıştı ki tüm generaller titremeye başladı. Birahane de başlayan bu imparatorluk kurma hayali yerin 8 metre altında bir sığınakta feci bir şekilde sona eriyordu. Hitler’in tüm çalışanlarına siyanür hapları dağıtıldı. Hitler yetkilerini Almanya’nın kuzeyindeki Flensburg limanında bulunan donanma amirali Karl Dönitz’e devretti. Propaganda bakanı Goebbels’e de şansölyelik ünvanı verildi. Göebbels Hitler’e öylesine bağlıydı ki karısı Magdayı da sığınağa getirmişti. Karısı sıkı bir Hitler taraftarıydı ve çocuklarıyla beraber o da sığınaktaydı. 29 Nisan günü gece yarısını biraz geçe tarihin en kasvetli en gerçeküstü en tuhaf düğünlerinden biri gerçekleşti. Evlenenler Hitler ve uzatmalı sevgilisi Eva Braun’du. Hitler sevgilisinden gitmesini ve yaşamasını istese de o führeriyle sığınakta kalmayı ve ölmeyi tercih etmişti. Bu sırada yerin üstünde ise Berlin halkı müsrif rejimin cefasını çekiyordu. Sefalet had safhaya ulaşmış ve çoğu açlıktan ölmek üzereydi. Herkes ümitsizce barış istiyordu. Halk Nazilerin izlerini silmeye çalışıyordu. Şehrin savunması 15 yaşındaki erkek çocuklarına kalmıştı. Ruslar 4 bir yandan her gün biraz daha yaklaşıyordu. Hitler İtalyan faşist lider, dostu Benito Mussolini’nin de İtalyan partizanlar tarafından ele geçirildiğini, hatta sevgilisiyle birlikte meydanda ayaklarından asılarak sallandırıldığını öğrenince dehşete düştü. Bu Hitler’in yaşamak istemediği bir aşağılamaydı. Cesedinin Ruslar tarafından ele geçirilmesine izin vermemeliydi. Ve 30 Nisan 1945’te Hitler ve yeni karısı odalarına çekilip intihar ettiler. Karısı Eva bir siyanür hapı yutmayı tercih etmiş, Hitler ise kendini tabancayla başından vurmuştu. Ardından Mussolini’ye yapılan onlara da yapılmasın diye ikisinin de cesetleri yakıldı. Hitler’in ardından onun en sadık adamı Propaganda bakanı Goebbels ve karısı da intihar ettiler. Goebbels’in karısı Magda önce çocuklarına birer siyanür hapı verdi. Aynı günün akşamı da kendileri birer hap yuttu ve Göbels önce karısını sonra da kendisini başından vurdu. İlerleyen günlerde ise müttefikler Almanya’yı tamamen ele geçirdi ve Hitler’in yetkilerini devrettiği yeni cumhurbaşkanı Karl Dönitz koşulsuz şartsız teslim olduklarını açıkladı. 1. Dünya Savaşı’nın küllerinden doğan Hitler ve Naziler sapkın ideolojileri ve açgözlülükleri yüzünden 65 milyon insanın hayatını kaybettiği 2. Dünya savaşını inşa ettiler. Hepsi intikama susamıştı. Hepsi kararlı ve sinsiydi. Halklarının zaaflarını kullanmış mutlak güce gelebilmek için onları kandırmış ve tüm gücün tek adamdan yayıldığı bir rejim kurmuşlardı. Ama bu hırs, kibir, açgözlülük, intikam duygusu ve güce bağımlılık, onların sonunu insanlık tarihi boyunca hatırlanacak bir ibret vesikasına çevirdi.
Hitler hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Hitler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla