Sosyalizmde doktor ile çöpçü aynı parayı mı alır?

Sosyalizm hakkında kısa bilgi

Kısa Bilgi

Sosyalizm nedir?
Sosyalizm nerede ortaya çıkmıştır?
Sosyalizmde doktor ile çöpçü aynı parayı mı kazanır?
Sosyalizm insan doğasına aykırı mıdır?
Sosyalizm hakkında ilginç bilgiler

Sosyalizmde doktor ile çöpçü aynı parayı mı alır?

Sosyalizm nedir?

Sosyalizm, insanın insan tarafından sömürüldüğü tüm sistemleri ortadan kaldırıp, üretim araçlarının ortak mülkiyete alınması gerektiğini ileri süren siyasal sistemin adıdır. Sosyalizm, sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıkan büyük gelir eşitsizliğini ortadan kaldırarak, emeğin sömürülmediği bir sistem kurmayı amaçlar. Sosyalizmin nasıl ortaya çıkacağı, bu süreçte devletin nasıl şekilleneceği ve bunun için gereksinim duyulan insan gücünün nasıl karşılanacağı açık değildir. Bu nedenle sosyalizmin birçok tanım ve çeşidi vardır. Sosyalizm çeşitlerinden ilki olan Ütopik sosyalizm, sanayileşme sonrası ortaya çıkan eşitsizliği eleştirmesiyle dikkati çeker. Sanayileşme sonrası, İngiltere gibi büyük sanayi ülkelerinde işçiler günde 20 saate varan çalışma koşullarında tükeniyordu. Resmi olarak köleciliğin kalmasına rağmen, fabrika işçilerinin çalışma koşulları köleleiğin devam ettiğini gösteriyordu. Bu dönemde Saint-Simon ve Robert Owen gibi düşünürler serbest rekabetin ortaya çıkan ekonomik eşitsizliği nasıl körüklediğini açıklıyorlardı. Bu düşünürler kapitalizmi eleştirmelerine rağmen, kapitalizmi ortadan kaldırıp sefaleti yok edecek sistemli önerilere sahip olmamışlardır. Bu nedenle Marks ve Engels tarafından eleştirilmişlerdir. Marks ve Engels tarafından geliştirilen bilimsel sosyalizm, sosyalizmi evrensel tezler, materyalist ve pozitivist felsefe temelinde inşa eder. Bilimsel sosyalizm, kapitalist devlet düzenini yıkıp sınıfsız bir toplum düzeni yaratmaya çalışır. Bilimsel sosyalizm, bilimin yordama yöntemine dayanır. Yani dün ve bugünün ekonomik verilerine dayanarak olası bir gelecek fikri ortaya atar. Bu gelecekte artık sınıfların olmadığı bir toplum düzeni vardır. Bilimsel sosyalizm, toplumların nihai dönüşümünü komünizmde tamamlayacağını ve sosyalizmin bu hedefe ulaşmada bir ara sistem olduğunu ileri sürer. Yani sosyalizm, insanları daha olgunlaşmamış komünist sisteme hazırlar. Demokratik sosyalizm, kapitalizmden sosyalizme geçişin devrim veya şiddete dayanmadan barış içinde olacağını ileri süren akımdır. Bu dönüşümün, meşru kapitalist yönetimin sistemleri içinde gerçekleşeceğini ileri sürer.

Sosyalizm nerede ortaya çıkmıştır?

Demokratik sosyalizm temelde İngiltere’de ortaya çıkan fabianizm ve günümüzde birçok sol hareketin kaynağı olan sosyal demokrasi olarak ikiye ayrılır. Özgürlükçü sosyalizm, proudhon ve bakuninin görüşlerine dayanır ve anarşist sosyalizm olarak da adlandırılır. Anarşist sosyalistler, ekonomik eşitsizliğin kalesi olan kapitalizminim yıkılması için, öncelikle devlet denen surların yıkılması gerektiğini ileri sürer. İhtilalci sosyalizm, siyasi iktidarın ele geçirilmesinde devrimin tek araç olduğunu ileri sürer. İhtilalci sosyalizme fikirsel temellerini Karl marx’tan alır. Nasyonal sosyalizm, sosyalizmin ilginç bir çeşidi olarak dikkat çeker. Hitler tarafından tarih sahnesine çıkarılan nasyonal sosyalizm, milliyetçilik ve lider kültü özelliklerine dayanan faşist bir sistemdir.

Sosyalizmde doktor ile çöpçü aynı parayı mı kazanır?

Sosyalistlere göre, sosyalist sistemde bir doktor ile bir fabrika işçisi aynı ücreti almaz. Çünkü, Sosyalist sistemde herkes yerine getirdiği işin niteliğine ve niceliğine göre ücret alır. Fakat bir işçi çocuğu ile bir doktor çocuğunun eğitimde fırsat eşitliği vardır. Yeter ki o mesleğin temel yetenek gereksinimlerine sahip olsun, Her meslek grubu herkese açıktır. Yılda 100 parça üreten bir usta başı ile yılda 10 ürün çıkaran bir işçi sosyalizmde aynı ücreti almaz. Sosyalist sistemde yüksek ücret alan bir kişi, bunu yetenekleriyle hakketmiştir ve bu yeteneğine sahip oldukça aynı ücreti alır. Fakat emeğinin karşılığı için bir başkasının sömürülmesi gerekmez. Her insan yeteneği ölçüsünde para kazanır. Fakat bir yetenek kazanması için alması gereken eğitimde fırsat eşitliği vardır. Sosyalistlere göre, Sosyalist sistemde özel mülkiyet yasaklanmaz veya devlet el koymaz. Sosyalizmde, üretim araçları olan fabrikalar, atölyeler ve tersaneler özel mülkiyete alınamaz. Fakat bunun dışında bir bireyin özeline giren mülk ve paraya müdahale edilmez.

Sosyalizm insan doğasına aykırı mıdır?

Sosyalizmin insan doğasına aykırı olduğuna dair iddialar vardır. Bu iddialara göre insanın kazanma hırsına en uygun sistem kapitalizmdir. Fakat sosyalistlere göre insan doğası temel gereksinimleri karşılama isteği açısından evrenseldir. Onun dışındaki tüm özellikleri, içinde bulunduğu toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel değerlerine göre şekillenir. Dolayısı ile sosyalist sistemlerde insan doğasına uygundur. Sosyalizme göre, Kapitalist sistemlerde işçi hayatta kalmak ve yaşam koşullarını devam ettirebilmek için çalışır. Fakat ne kadar çok üretirse üretsin ortaya çıkan kardan ne kendisinin nede toplumun yeterince faydalanmasına izin verilmez. Sosyalistlere göre bu kar doğrudan patronun cebine gider. Sosyalizme göre, kendi sistemlerinde de işçiler hayatta kalmak için çalışır. Fakat ürettikleri kar tek bir kişinin cebine değil, toplumun kasasına gideceği için daha fazla kazançlıdır. Dolayısı ile işini daha çok benimseyecek ve üretimi daha çok arttıracaktır. Sosyalistlere göre kapitalistlerin kar elde etme isteği, toplumsal menfaatlere zarar verir. Örneğin günümüzde hayatında hiç hareket etmeyen ve güneş görmeyen tavukları tüketiyoruz. Bu tavuklara, bir buçuk ayda kesime hazır hale gelmesi için ağır ilaçlar verildiğini biliyoruz. Kapitalist şirket sahipleri için, öncelik kısa sürede elde edeceği yüksek kardır. Bu tavukları tüketenlerin büyük çoğunluğunun 10 yıl içinde başta kanser olmak üzere birçok hastalığa kapılma ihtimali onun aklında soru işareti bırakmaz. Sosyalistlere göre, kapitalistlerin tek derdi toplumu göz ardı ederek, elde ettiği kar oranını sürekli arttırmaktır.