Ulus devletler nasıl ortaya çıkmıştır?
Ulus devlet nedir?
Kısa Bilgi
Ulus devletler nasıl ortaya çıkmıştır?
m.ö 10 bin yıllarında gerçekleşen tarım devrimiyle birlikte insanlık tarihi her anlamda büyük bir devrim yaşamıştır.Doğaya karşı mücadele, yiyeceğini sağlama ve elde edilen yiyeceği koruma, vahşi hayvanlara ve diğer insanlara karşı elde ettiklerini koruma amacıyla insanlar birbirlerine yaklaşmış ve gruplaşmaya başlamıştır. Bu birliktelik bir süre sonra teşkilatlanmayı gerektirmiştir. Yerleşik hayata geçen ve teşkilatlanan insanoğlu bir süre sonra belli bir iktidarın boyunduruğu altına girerek devlet denilen oluşumu yaratmışlardır. İnsanın toplumsal evrimine paralel olarak Devlet denilen oluşum da belli bir evrimsel süreçten geçmiştir. Örneklerine Antik Yunanistan’da rastladığımız şehir devletleri bilinen en eski devlet türlerinden biridir. Zamanla Şehir devletleri bir araya gelerek krallıklara dönüşmüştür. Daha sonraki yıllarda krallıklar da bir araya gelip imparatorluklar oluşturmuş ve Fransız devriminin ardından ulus nitelikli devletler ortaya çıkmıştır. Bir insan topluluğunu ulus olarak kabul edebilmek için taşıması gereken çeşitli unsurlar vardır. İsterseniz şimdi bir milletin taşıması gereken temel unsurların ne olduğuna kısaca göz atalım: Bir ulusun ilk unsuru Dil birliğidir. Dil, bir ulusun gelişmesine paralel doğal bir gelişim gösterdiği gibi, bürokratik müdahale yoluyla da istenilen yönde bir gelişme gösterebilir. Örneğin bir ulus devlet kurulurken bulunduğu coğrafyadaki dil homojen olmayabilir. Böylesi bir durumda yeni kurulan ulus devletin siyasi mekanizmaları aracılığıyla dil homojenleştirilir. Örneğin modern İbranice böylesi bir siyasi mekanizmayla oluşturulmuş dillerdir. Tarih ve bu tarihe dayalı ortak bir kültür birliği ikinci önemli unsurdur. Ortak bir kültür ve tarih bilinci bir insan topluluğuna türdeşlik bilinci verebilir. Ortak bir kültür bilinci bir insan topluğu için kendine has anlam, değer ve sembol yaratması için fırsat tanır. Soy birliği bir ulusun en önemli unsurlarından biridir. Soy birliği devlet oluşturmamış uluslarda da görülen bir unsurdur.
Ulus Devlet nedir?
Fakat devlet oluşturulduktan sonra soy birliği yerine vatandaşlık unsuru ön plana çıkar. Soy birliğinin vatandaşlık kavramına dönüşmediği devletler bürünür Öteki imajı veya ortak düşman fikri bir ulusun önemli bir unsurudur. Bazen bir ulusun değerli bir özelliği tanımlanırken öteki üzerinden veya düşman bir ulus üzerinden fikir yürütülür. Filmlere de konu olan Bizans yada entrikacı Çinliler Türk ulusunun vurgulanmak istenilen özelliklerini göstermek için kullanılan öteki imajıdır. 18. yüzyılda yayılmaya başlayan ulus-devlet modelleri her türlü toplumsal grubu egemenliği altına alarak sadakat görmeyi bekleyen en büyük kurumdur. Ulus devleti siyasal iktidarı merkezileştirmek, kültürü standartlaştırmak, hukuki anlamda toplumsal eşitlik yaratmak ve ekonomik bütünleşmeyi sağlamak gibi bir dizi amaca sahiptir. Kısacası belli bir ulus temelli homojen ve merkezi iktidara sahip bir toplum yaratmayı arzular. Milliyetçilik ve ulus devlet modeli arasında karşılıklı bir ilişki vardır. Örneğin Almanya ve İtalya gibi ülkelerde milliyetçilik ulus devlet olgusundan önce ortaya çıkmıştır. Fakat yabancı işgali görmüş veya sömürge tecrübesi geçirmiş ülkelerde önce bir kısım aydın milliyetçiler tarafından ulus devlet modeli hayata geçirilmiş ardından bu devlete uygun homojen bir ulus oluşturulmuştur. Bir ülkede Ulus-devlet modeli uygulanmadan önce ulusal kimliğin oluşturulması gerekir. Vatandaşlık ve milliyetçilik üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan siyaset felsefecisi Wayne Norman’a göre ulus-devlet modeli için ulus inşa etmek üzere bir dizi toplum mühendisliği metodu uygulanır. Bunlardan ilki Resmi dil politikasıdır. Yöneticiler Bu amaçla azınlık dilleri yasaklarken ulusun tek dilini resmi dil olarak kabul eder. İkincisi Göç ve yerleştirme politikalarıdır. Ülke içinde azınlıklar toplumun homojen hale dönüşmesine yardımcı olacak şekilde göç ettirilir. Üçüncüsü Okullarda öğretilen müfredattır. Milliyetçi mitolojik kahramanlara eğitimde bolca yer verilir.
Ulus devletler hangileridir?
Böylelikle ulusun kutsanması sağlanır. Dördüncüsü Zorunlu askerliktir. Ulus-devlet modelinde askerlik ulusallaştırışmış bir kutsal coğrafyayı yani vatanı koruyan kahramanlardır. Yani kutsal olan yurt kutsal olan askerlik göreviyle korunmaktadır. Beşincisi savaşların vatanperverliği güçlendirmesi için mitleştirilmesidir. Altıncısı ulusal sembol ve tatillerin yaygınlaştırılmasıdır. 7. sokak, şehir veya mahallelerin ulusal dille yeniden adlandırılmasıdır. 8. medyanın ulusallaştırılıp içeriğin ulusa göre yeniden oluşturulmasıdır. 9. uluslararası spor müsabakalarının milli bir kadar önemli hale getirilmesidir. Kısacası ulus-devlet modeli kusursuz homojenlikte bir toplum yaratmayı arzular. Bu toplum aynı dili konuşan, aynı tarihi soydan gelen, aynı dini inanca sahip, aynı kültür mirasını paylaşan ve ortak bir düşmanı olan bir toplumdur. Fakat günümüzde Avrupa’da yaygınlaşmaya başlayan çokkültürcülük akımı ulus-devletin tek tip toplum modeline karşı savaş açmış durumda. Çokkültürcülük akımı gibi akımlar önümüzdeki yüzyılda ulus-devlet modellerinin yok olup olmayacağını belirleyecek.
Ulus hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Ulus hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla