Materyalizm Nedir? Materyalizm nasıl ortaya çıkmıştır?
materyalizm nedir?
Kısa Bilgi
materyalizm nedir?
materyalizmin tarihsel gelişimi ünlü materyalistler diyalektik materyalizm En genel anlamıyla Materyalizm, Duyular yoluyla kavranan her şeyin maddeden ibaret olduğu ve maddeden hariç duyular ötesi bir alanın yani ruhsal alemin var olmadığını ileri süren felsefi akımdır. Materyalizm evreni yaratan, ona şekil veren veya içinde bulunan tanrı, ruh, cin veya melek gibi metafizik kavramların varlığını reddeder. Materyalistler gerçek olanın maddi olduğunu ve maddenin ötesinde ruhsal bir alemin olmadığını ileri sürer. Bu açıdan materyalizm, ölümden sonra hayatın cennet veya cehennem gibi mekanlarda devam edeceğini ileri süren dinsel görüşlerle taban tabana zıt felsefi bir akımdır. Materyalistlere göre insan zihni bir takım maddi süreçlerde şekillenen kimyasal ve elektriksel bir yapıya sahiptir. Yani zihin oldukça karmaşık ve doğa üstü görünmesine rağmen temelde beyindeki kimyasal tepkimelerle ortaya çıkan bir üründür. Materyalistler aynı zamanda ruhu da insan zihninin bir boyutu olarak görür. Yani kısaca zihin ve ruh aynı şeydir ve her ikisi de maddeden başka bir şey değildir. İsterseniz şimdi materyalizmin tarihi kökenlerine kısaca bir göz atalım. Milattan önce 400’lere kadar geri gidelim. Bu tarihte, antik Yunanistan’ın Abdera adlı şehrinde genç bir filozof olan Demokritos Atom denilen bir kavram hakkında fikirler ileri sürerek tarihin en önemli buluşuna imza atıyordu. Bugün bildiğimiz kadar ,bir atomun çapı yaklaşık olarak 1 milimetrenin milyonda biri kadardır. Bir hayvan hücresi yaklaşık 40 milyon atomdan meydana gelir. Demokritos, elinde mikroskop benzeri gelişmiş hiçbir teknolojik araç olmamasına rağmen var olan her şeyin atomlardan meydana geldiğini ileri sürüyordu. Demokritos’a göre tüm canlı ve cansız varlıklar dairesel yapıya sahip tamamen maddesel bir yapıda olan atomlardan meydana gelir. Şimdi Demokritos’un yaşadığı dönemden biraz daha geri gidelim. Milattan önce 600’lü yıllar. Yani günümüzden yaklaşık 2600 yıl önce Antik liman şehri olan Milette yaşayan ve tarihin bilinen ilk filozofu olan Thales, materyalizmin felsefi temellerini ileri sürüyordu. Ona göre insan bedeni dahil tüm varlıkların ana maddesi sudur. İlk canlılar suda var olmuş ve daha sonra farklı gelişim özellikleri sayesinde bir kısmı karaya çıkmıştır. İnsanın kökeni de bu karaya çıkan varlıklara dayanmaktadır. Bu açıdan Thales hem materyalizmin hem de evrim teorisinin fikir babası sayılır. Şimdi İslamın altın çağı diye adlandırılan milattan sonra 900’lere ilerleyelim.
Materyalizm nasıl ortaya çıkmıştır?
Abbasi halifesi Harun Reşid tarafından organize edilen ve daha sonra gelen yöneticiler tarafından da fonlanan Beyt_ül Hikmet adlı merkez İslam düşünce dünyasını dönüştürüyordu. Bu merkezde daha Avrupalıların hakkında bilgi sahibi olamadığı Antik Yunan dönemi felsefi eserleri önce Yunancadan Arapçaya çevriliyordu. Daha sonra bu Arapça çevriler Hintçe, farsça ve Latinceye çevrilerek dünyanın her tarafındaki önemli kütüphanelere ulaştırılıyordu. Bu dönemde İslam coğrafyasında bulunan medreseler, şifahaneler ve kütüphane merkezlerinde yoğun bir şekilde felsefe ve bilim eğitimi verildiği için dünyanın birçok yerinden öğrenciye ev sahipliği yapıyordu. Örneğin bu dönemde Fergani dünyanın güneşe uzaklığını ölçemeye çalışıyor. El Cahiz, Kitabül Hayvan adlı eserinde insanın nasıl evrimleştiğine dair teoriler ileri sürüyordu. Yine bu dönemde kendilerine Dehriyyun adı verilen filozoflar, materyalist bir felsefi akım geliştiriyordu. Dehriyyun filozofları yaratıcıyı ve ebedi hayatı reddediyorlar, maddeden başka bir gerçekliği kabul etmiyorlardı. Bu akımın önemli düşünürlerinden biri olan Ravendi maddenin ezeli ve ebedi olduğunu ileri sürüyordu. Ona göre Maddeyi yöneten yine maddi kanunlardır. Şimdi zamanı biraz daha ileri saralım. Rönesans dönemi. Avrupa düşünce dünyası yoğun bir baskıdan kurtulmuş resim, heykel ve felsefe bu özgürlüklerin zirvede yaşandığı alanlar olmaya başlamıştır. Düşünürler yunan - grek felsefesinin etkisiyle kiliseye başkaldırmıştır. Materyalizm, bu baş kaldırının en etkin silahı olmuştur. Bu çağdan sonra birçok düşünür materyalizm hakkında çeşitli fikirler ileri sürmüştür. Fakat ilk defa materyalizm sistemli olmaya Fransız filozof La Mettrie ile yaklaşmıştır. La Mettrie insan hayvan ve bitki arasında öz açısından hiçbir farklılık olmadığını ileri sürmüştür. Makina insan adlı eserinde, insanın sadece maddeden oluşan bir makinadan farkı olmadığını söyler. Fransız düşünürlerden Holbach tarihte ilk defa materyalizmi sistemli bir felsefe akımı haline getirmiştir. Kendisi, ruhu ve doğuştan getirilen bilgilerin varlığını reddeder. Tabiatın ezeli ve ebedi olduğunu, İnsanın da bu tabiatın bir ürünü olduğunu söyler. Papazların düzenbazlığı ve Maskesi düşen papazlar adlı eserleriyle dini otoritelere karşı bir hareket başlatmıştır. günümüzde materyalizm denilince genellikle ilk akla gelen Marsizm ve onun felsefi temeli olan diyalektik materyalizmdir.
Diyalektik materyalizm nedir?
Diyalektik materyalizmin köklerini Marx ve Engels atmıştır. diyalektik materyalizme göre, maddenin üç temel özelliği vardır. İlk özellik, Maddenin ezeli ve ebedi bir doğaya sahip olmasıdır Bu özelliğinden dolayı madde yaratılmamış ve yok olmayacaktır. Diğer özellik, madde kendisine has bir enerjiye sahip olduğu için sürekli olarak hareket halindedir. Son özelliği ise, maddenin hareketinin gelişme ve ilerlemeye dönük olmasıdır. maddedeki değişimin kaynağı maddenin iç çelişkileridir. Madde her değişim ve döşümde kendi zıddını yaratır ve bu bir diyalektik çelişki yaratır. Marx’a göre maddedeki değişim şu şekilde olur; Önce tez olan madde kendi zıddını yani anti tezini ortaya koyar. Tez ve anti tez çatışarak ortaya değişim ve ilerlemenin göstergesi olan sentezi çıkarır. Marxa göre bu diyalektik değişikler nedeniyle önce cansız maddelerden doğa gibi canlı bir madde doğmuştur. Daha sonra canlı madde diyalektik süreç içinde vicdan ve bilince sahip insanı doğurmuştur. Karl Marx diyalektiği üç alana uygulamıştır. Bunlardan ilki olarak diyalektik materyalizmle doğadaki hareketin nedenini açıklamıştır. İkincisi olarak, insanlık tarihindeki dönüşümlerin nedenini açıklamıştır. Son olarakta 19. Yüzyıldaki sınıf çatışmalarını açıklamıştır. Marx’a göre sınıf mücadeleleri tezdir. Bunun anti tezi proletarya diktatörlüğüdür. Sentez ise komünizmin gelmesi olacaktır.
Materyalizm hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Materyalizm hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla
