Yanardağların patlamasının nedeni nedir?

Kısa Bilgi

Yanardağların patlamasının nedeni nedir?

Yanardağların patlamasının nedeni nedir?

Volkan, magmanın, külün ve gazların yeryüzünden bazen büyük bir patlama ile çıktığı bir yerdir.

Yerin derinliklerinde var olan yoğun ısı nedeniyle, bazı kayalar yavaşça erir ve magma olarak bilinen kalın, akan bir maddeye dönüşür.Bu madde, etrafını saran katı kayadan daha hafif ve daha az yoğundur ve bu da yüzeye çıkmasına neden olur.Magma yüzeye yakın olduğunda, bazen sıcak gazların kaçmasını engeller.Bu gazlar genişler ve artar (magma soğudukça daha fazla gaz açığa çıkarır) ve magmanın altında ve içinde basınç oluşur.Bu, patlamada yanardağın çatlamasına neden olabilir.Magma kendini yüzeye çıkardığında lav olarak bilinir.

Bazı püskürmeler diğerlerinden daha patlayıcıdır.Patlayıcılık genellikle magmanın yoğunluğuna bağlıdır.Magma ince ve sulu ise, gazlar ondan kolayca kaçabilir ve magma yanardağdan lav olarak akar.Bununla birlikte, kalın magma, yüksek basınçla sonuçlanır ve genellikle magmanın havaya patlayarak tephra adı verilen parçalara ayrıldığı patlayıcı bir püskürmeye yol açar.

Şiddetli bir patlama, çevredeki alan üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olabilir ve yavaş bir lav akışı, genellikle yolundaki binaları tahrip eder.

Bazen insanlar bazı dağların aslında yanardağ olduğunun farkında değildir.Çünkü püskürmeler arasında yüzyıllar geçebilir.Washington eyaletindeki St. Helens Dağı, 123 yıl uykuda kaldıktan sonra 1980’de patladı.

Volkan Nasıl Oluşur?

Şubat 1943’te Meksika’daki bir mısır tarlasının ortasında insanlar nadir ve şaşırtıcı bir şeyin gerçekleştiğini gördü. Bir yanardağ doğuyordu! Üç ayda yaklaşık 300 metre yüksekliğinde bir koni oluşturmuştu. İki kasaba yıkılmış ve düşen kül ve cüruf nedeniyle geniş bir alan zarar görmüştür. Bir yanardağ formu yapan nedir? Dünya yüzeyinin altındaki sıcaklık, aşağı indikçe yükselir ve yükselir. Yaklaşık 30 kilometre derinlikte, çoğu kayayı eritecek kadar sıcaktır. Kaya eridiğinde genişler ve daha fazla alana ihtiyaç duyar. Dünyanın belirli bölgelerinde dağlar yükseliyor. Bu yükselen dağ sıralarının altında basınç azalır ve bunların altında erimiş kaya rezervuarı (‘magma’ adı verilir) oluşabilir. Bu malzeme, yükselmenin oluşturduğu çatlaklar boyunca yükselir.

Rezervuardaki basınç, üzerindeki kaya çatısından daha büyük olduğunda, bir yanardağ gibi patlar. Patlamada, sıcak gaz halindeki sıvı veya katı malzeme dışarı püskürtülür. Malzeme açıklığın etrafında yığılır ve koni şeklinde bir höyük oluşur. ‘Krater’, açıklığın yüzeye ulaştığı koninin tepesindeki girintidir. Koni, bir volkanın sonucudur. Bir yanardağdan çıkan malzeme çoğunlukla gaz halindedir, ancak büyük miktarlarda ‘lav’ ve cüruf ve kül gibi görünen katı parçacıklar da dışarı atılır. Aslında lav, yanardağ tarafından fırlatılan magmadır. Magma yüzeye yaklaştığında sıcaklık ve basınç düşer ve magmayı lavlara çeviren fiziksel ve kimyasal bir değişim meydana gelir.

thick magma

Volkan patlamalarının faydası var mıdır?

Bir patlamadan sonra yere düşen kül, birçok değerli mineral içerir.Toprağı çok verimli hale getirmeye yardımcı olurlar.Bali’deki Gunung Agung yanardağı yamaçlarındaki zengin toprak nedeniyle, çiftçiler orada yılda üç ürün pirinç yetiştirebilirler.Volkanlar ayrıca altın ve gümüş gibi değerli metalleri yeryüzüne çıkarır.Elmaslar ayrıca volkanın magması zamanla soğudukça da oluşabilir.

Volkanlar neden kötü kokar?

Çünkü gaz püskürtürler.Çoğu buhardır.Ancak karıştırılmış diğer gazlardır.Bazıları zehirlidir;Bazıları, hidrojen sülfür gibi, sadece kötü kokan gazlardır.