Denizlerin tuzlu olmasının nedeni nedir?
Kısa Bilgi
Denizlerin tuzlu olmasının nedeni nedir?
Dünya denizleri, Dünya yüzeyinin yaklaşık yüzde 70’ini kaplar.Tuzla doludurlar ve konuyla ilgili çok fazla mitolojiye rağmen nedeni bilinmemektedir.
Deniz suyunun birçok bileşeni vardır, ancak birincil kimyasallar sodyum ve klorürdür.Bunlar tuzun bileşenleridir ve okyanusun tuzlu tadıdır.
Tüm su bir miktar tuz içerir, ancak deniz suyundaki tuzlar, Dünya’nın kabuğunun kademeli olarak çözünmesi ve kayaların ve dağların erozyonu nedeniyle artar.Yağmur suyu, havadan emdiği karbondioksitten biraz asidiktir.Yağmur yere düştüğünde, karbonik asidi kayaları aşındırır ve iyonlar oluşturur (çoğunlukla sodyum ve klorür iyonları).Yağmur suyu ve nehirler daha sonra bu mineralleri kayalardan ve topraktan denize taşır ve tuz içeriğini artırır.
Okyanusun tuz içeriği buharlaşma ile de artırılmıştır.Güneş, okyanusun yüzeyinden atmosfere, tuzları geride bırakarak tatlı suları buharlaştırır.Bu işlem hidrolojik döngü olarak bilinir.Çünkü sadece tatlı su buharlaşır ve yağmur denize daha fazla tuz getirir, çünkü zaman geçtikçe okyanuslar aslında tuzlu hale geliyor.Aslında, okyanusların 50 milyon milyar ton tuzu içerdiği ve eğer tüm tuzların dünyanın okyanuslarından çıkarılması ve toprağa yayılması durumunda, katman yaklaşık 180 metre (165 metre) kalınlığında olacaktır.
Farklı okyanusların tuzluluğunun konuma göre değişir.Yüksek su sıcaklığı alanlarında, buharlaşma oranı arttırılır ve tuzlu suya yol açar.Araziden uzak olan okyanuslar, tuzluluklarını arttıran daha küçük bir tatlı su akını da alır.Buzun eritilmesiyle seyreltildiği polar bölgelerde, tuzluluk düşük olma eğilimindedir.Tüm okyanusların en tuzlu alanları, buharlaşmanın en yüksek olduğu Kızıldeniz ve Fars Körfezidir.
Deniz Gelgitlerinin Sebepleri Nedir?
DEniz gelgiti, yerçekimi kuvvetleri nedeniyle her gün içeri girip çıkıyor.Gelgitlerin yükselip alçalmasına neden olan birincil çekim kuvveti aydır.Güneşin çekim kuvveti Ay’ınkinden 179 kat daha fazla olmasına rağmen, Dünya’dan çok daha uzak olduğu için, güneşin gelgit etkisi ayınkinin yalnızca yüzde 46’sıdır.
Dünya katı olduğu için tek olarak hareket eder.Ancak yüzey suyu serbestçe hareket edebilir.Dünya’nın merkezindeki ve yüzeydeki kuvvetler arasındaki fark gelgiti belirler.Ay doğrudan tepede olduğunda, su aya daha yakındır ve bu nedenle ayın yerçekimi tarafından çekilir ve yükselir.Ay’dan daha uzak olan Dünya’nın karşı tarafında, çekme o kadar güçlü değil, bu nedenle yüksek gelgit o kadar büyük değil.
Bir gün boyunca Dünya 12 saatte 180 derece dönerken, ay aynı zamanda Dünya’nın etrafında 6 derece dönüyor.Bu, her kıyı bölgesinin her 12 saat 25 dakikada bir yüksek bir gelgite sahip olduğu anlamına gelir.Dolunay sırasında güneş, ay ve Dünya bir çizgi oluşturur.Güneş ve ayın pozisyonlarından kaynaklanan birleşik gelgit kuvvetleri, bu süre zarfında siyji olarak bilinen daha büyük gelgitler yaratır.Çok yüksek bir gelgite ilkbahar gelgiti denir (Almanca ‘sıçrama’ anlamına gelen * springen * kelimesinden gelir).Ayın birinci ve üçüncü çeyreğinde, güneş ve ay birbirine 90 derecededir ve birbirlerini iptal ederek daha küçük veya sessiz gelgitler oluştururlar.
Herhangi bir yerde yüksek ve alçak gelgit arasındaki fark, okyanus tabanının ve kıyı kıyısının konfigürasyonundan kaynaklanır.Örneğin, Kanada kıyısındaki Fundy Körfezi, körfezin şekli nedeniyle dünyanın en büyük gelgitlerine sahiptir.Oradaki gelgitler arasındaki fark 16 metre’ye kadar çıkabilir.Öte yandan Akdeniz ve Baltık Denizlerindeki gelgitler, Atlantik Okyanusu ile olan dar bağlantıları nedeniyle daha azdır.
En büyük gelgitler hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek en büyük gelgitler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla
