Deizm Nedir? din ve deizm ilişkisi nedir?
Deizm nedir Tanrının varlığı ile ilgili temelde 4 farklı görüş vardır.
Kısa Bilgi
Deizm Nedir?
Bunlardan ilki ateizmdir. Ateizm, evreni yaratan veya evrene doğrudan bir müdahalede bulunan herhangi bir doğa üstü varlığı kabul etmeme tavrıdır. Bu açıdan ateizm, tanrı, melek, şeytan ve vahiy gibi tüm metafizik öğeleri reddeder. İkinci yaklaşım Teizmdir. Teizm, faaliyet olarak evrene içkin, varlık olarak evrene aşkın mutlak bir güce sahip yaratıcı olduğuna dair inançtır. Teistler evrene doğrudan müdahale eden yani kutsal kitaplar gönderen, dualara karşılık veren ve buyruklarını seçilmiş kişiler aracılığıyla insanlara anlatan bir yaratıcı fikrine inanırlar. Bu açıdan Müslümanlar, Hristiyanlar ve Museviler birer Teisttir. Üçüncü yaklaşım Spinozanın temsilcisi olduğu panteizmdir. Yaratıcının varlığına inanan, fakat bu yaratıcının evrene içkin olduğunu ileri süren görüştür. Bu görüşe göre her şey tanrının bir parçasıdır. Evrendeki her şeyin toplamı size yaratıcıyı gösterir. Dördüncü yaklaşım agnostik yaklaşımdır.
Deizm ve din ilişkisi nedir?
Bu yaklaşıma göre tanrının ne varlığını ne de yokluğunu bilemeyiz.
Bir yaratıcının olup olmadığı deneysel olarak ispatlanamayacağı için, tanrı üzerine düşünmek ve söylem geliştirmek gereksizdir. Sonuncu yaklaşım Deizmdir. Deizm latince kökenli deus teriminden türemiştir. Deus tanrı anlamına gelir. Deizmin temel inancı tanrının varlığının
kabul edilmesi üzerine kurulmuştur. Deistler bir yaratıcının varlığını kabul ederken,
vahiy, peygamber, din ve tüm kutsal kitapları reddederler. Birçok farklı yoruma sahip Deizm kavramı,
aydınlanma dönemi felsefesinin bir ürünüdür. Deizme ait farklı yorumların hepsinde bir yaratıcı fikri kabul edilir. Fakat bu yaratıcı evreni yarattıktan sonra
bir daha asla müdahale etmeyen bir varlıktır. Dolayısıyla, bu inanca göre yaratıcıya
yönelen her dua bir anlam ifade etmez. Çünkü deizm tanrısı evreni yarattıktan
sonra onu kaderine terk etmiştir. Deizme göre evrende sadece iki kutsal vardır.
Ünlü Deistler Kimlerdir?
Birincisi her şeyi yaratıp kaderine terk eden yaratıcı. Diğeri ise yaratıcıyı, ahlakı ve her şeyi kavrayacak güçte olan insan aklıdır. Akıl ve onun araştırmacı gücü varken insanın kutsal kitaplara ve dinlere ihtiyacı yoktur. Deizme göre yaratıcı sadece akılla kavranabilir. Bu nedenle Deizm açısından, tanrının kavranmasında doğaüstü hiçbir araca ihtiyaç yoktur. Aristoteles felsefesinde deizmin ilk örneklerini görüyoruz. Aristotelese göre tanrı, hareketsiz duran ve yaşamın olmadığı evrene ilk hareketi veren bir varlıktır. Fakat bu tanrı, evreni yaratan bir tanrı değildir. O, sadece evrene hareket kazandırmış ve sonrasında kenara çekilmiştir. Ortaçağda İslam felsefesinin önemli şahsiyetlerinden biri olan Ebu Bekir er-Râzi’nin felsefesinde Deizme dair fikirler görebiliriz. Razi’ye göre yaratıcının varlığını bilmek için ve uyulması gereken ahlak kurallarını öğrenmek için peygamber ve dine ihtiyaç yoktur. Akıl yaratıcıyı bilmede tek araçtır. Deizmin sistemli bir felsefi düşüncesi haline gelmesi İngiliz bir filozof Edward Herbert ile başlamıştır. Daha sonraki yıllarda farklı düşünürler tarafından savunulmuştur. Ünlü desitler arasında Voltaire, Abraham Lincoln, Leibniz, Leonardo da Vinci ve Thomas Jefferson’da vardır.
Evrene hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek Evrene hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla
