Ay gökyüzünde alçakken neden büyük görünüyor?

Kısa Bilgi

Ay gökyüzünde alçakken neden büyük görünüyor?

Ay gökyüzünde alçakken neden büyük görünüyor?

Ay’la ilgili tüm fenomenler arasında, şüphesiz en sık üzerinde durulanı budur.Özellikle dolunay zamanında, uydumuzun diskinin alacakaranlıkta gökyüzünün doğu yarısında yükseldiği için pozitif olarak büyük göründüğü zaman aşikardır.Ve dolunay, şafak sökerken Batı’ya yöneldiğinde benzer şekilde muazzam görünüyor.Etkisi son derece ikna edici psikologlar, bize Ay’ın ufka yakın bir yerde, gökyüzünde yüksekte olduğundan iki ila üç kat daha büyük göründüğünü söylüyor.

Bunun nedeni, bu etkinin gerçek olmaması, tamamen kendi kafamızın içinde gerçekleşmesidir.Atmosferin fiziği veya Dünya-Ay sisteminin geometrisi değil, görünen boyut artışına neden olan insan beynidir.Bu etki ünlü olarak ‘Ay yanılsaması’ olarak bilinir.

Ay yanılsaması nedir?

Bunun gerçekten de psikolojik bir yanılsama olduğunu kanıtlamanın birçok basit yolu vardır.Örneğin, kol uzunluğunda tutulan ince bir kalem, ister gökyüzünde yüksek ister ufukta alçakta olsun, Ay’ı hemen kaplayacaktır.Ve iki durumda çekilen Ay fotoğrafları da aynı şeyi kanıtlar.

Aslında, küçük bir düşünce, Ay’ın ufukta alçak olduğunda, aslında gözlemciden gökyüzünde yüksekte olduğundan biraz daha uzakta olduğunu gösterir. bu yüzden daha büyük değil daha küçük görünmelidir. Ay’ın tam olarak tepede olduğunu hayal edin. Bu, onu gözlemciye, Dünya’nın yarıçapına eşit bir mesafede, yaklaşık 6400 kilometre, yatay olarak görüldüğünden daha yaklaştırır. Bu, yardımsız insan gözü tarafından tam olarak algılanmasa da, uzaklıktaki (ve dolayısıyla Ay’ın görünen büyüklüğündeki) astronomik terimlerdeki neredeyse yüzde 2’lik bir değişiklik anlamına gelir.

Fizik, Ay’ın gökyüzünde çok alçakken en azından bir boyutta daha küçük görünmesini sağlayan başka bir etki yaratır. Yataya yakın bir Ay’dan gelen ay ışığı ışınları, Dünya atmosferinin üst katmanlarına Ay’ın yukarısında olduğundan çok daha sığ bir açıyla çarpar ve sonuç, ışık ışınlarının hafif bir şekilde aşağı doğru bükülmesidir. Bu fenomen, ‘atmosferik kırılma’ olarak adlandırılır ve gözlemci için nihai sonuç, Ay’ın gökyüzünde gerçekte olduğundan biraz daha yüksekte görünmesidir. Daha da önemlisi, Ay’ın alt kenarından gelen ışınların üst kenardan gelen ışınlardan biraz daha fazla bükülmüş olması, böylece Ay’ın diskinin dikey yönde hafifçe ezilmiş görünmesidir.

Bu algı muamması, bilişsel psikologlar arasında uzun süredir tartışma konusu olmuştur. 1980’lerin sonlarında dünyanın önde gelen uzmanlarından bazıları tarafından yazılmış, konuyla ilgili en az bir büyük cilt makale var.

Ay yanılsamasının, alçak bir Ay’ın tepeler, ağaçlar ve binalar gibi tanıdık nesnelerle çevrelenmesi, yüksek olanın ise tek başına görülmesi nedeniyle meydana geldiği düşünülüyordu. Böylece yatay Ay, ‘gerçek’ boyutunda görülür, ancak gökyüzündeki yalnız Ay küçülmüş görünür. Karşılaştırılacak tanıdık bir şey yok, bu yüzden küçülüyor. Daha yeni düşünceler, bundan daha fazlası olduğunu öne sürüyor, ancak bugünün teorilerinin en popüler olanı, Ay’ın büyüklüğü hakkındaki izlenimimizi gökyüzünün kendisinin algılanan şekli ile ilişkilendiriyor.

moon system

Ay neden bazen dev gibi gözükür?

Gökyüzünü başımızın üzerinde yarım küre şeklinde bir kubbe olarak değil, zayıflatılmış bir çanak olarak düşündüğümüz yıllardır bilinmektedir. Başka bir deyişle, algımız, gökyüzünün ufukta başımızın üstünde olduğundan çok daha uzakta olduğu yönündedir. Bunun neden böyle olması gerektiği bir sır değil, örneğin güzel havalarda bir gökyüzüne tekdüze bir şekilde dağılmış olarak gördüğümüz bu kabarık bulutlar, bakışlarımız yukarıdan (zirveden) ufka doğru inerken küçülüyor gibi görünüyor. Elbette gerçekte hepsi benzer boyuttadır, ancak perspektifin etkisi küçülmüş gibi görünmelerine neden olur.

Manzaranın ağaçlar ve binalar tarafından dağınık olmadığı bir ülkede çok açık bir günde, ufka yakın bulutlar, çok daha uzakta oldukları için yerel benzerlerinden belki de 50 kat daha küçük görünebilir.

Çoğunlukla ayı yüksekte görüyoruz, bu yüzden ne kadar büyük görünmesi gerektiğine dair yerleşik bir izlenimimiz var. Ufukta yükselirken, gördüğümüz gibi, esasen her zaman olduğu gibi aynı boyuttadır. Ancak insan zihni, ufka yakın her şeyin çok uzakta olduğunu ve bu nedenle küçük görünmesi gerektiğini söylüyor. Ancak Ay aynı boyuttadır ve beyni neler olup bittiğini anlamaya zorlar.

Ufuktaki nesneler neden daha büyük gözükür?

Ufuk yakınlarında bu hayali kabarıklıktan geçen sadece Ay değil.Aynı şey Güneş’te de olur, ancak parlaklığı nedeniyle bunu fark etmek genellikle daha zordur.Ancak, bir dahaki sefere (dikkatli) bir bakın, Güneş gökyüzünde alçaldığında ve pus veya sisten karardığında ve beklediğinizden daha büyük göründüğünü göreceksiniz.Daha incelikli bir şekilde, tanıdık yıldız desenleri de ufka yakın devasa görünür.