Güneş Tutulmasına Ne Sebep Olur?
Kısa Bilgi
Güneş Tutulmasına Ne Sebep Olur?
Tutulma sırasında neler olduğunu görmek için şu üç nesneyi düşünün: dünya, güneş ve ay. Ay dünyanın etrafında döner. Güneş orada ayın ötesinde parlıyor. Ancak bazen ay dünyanın etrafında dolanırken, doğrudan dünya ile güneş arasından geçer. Ve bu bir güneş tutulması oluşturur. Güneş tutulması ancak ay yeni olduğunda gerçekleşir, çünkü o zaman ay dünyanın güneşe bakan tarafındadır. Yolu, güneşin etrafındaki dünyanın yörüngesiyle doğrudan aynı hizada olsaydı, her yeni ayda bir tutulma meydana gelirdi. Ancak ay, yaklaşık 29 gün süren dünya turunda, yeryüzünün yolunun bazen üzerinden bazen de altından geçer.
Günel tutulması tahmin edilebilir mi?
Gökbilimciler, bir tutulmanın tam olarak ne zaman gerçekleşeceğini ve kaç saat ve dakika süreceğini çok doğru bir şekilde tahmin edebilirler. Ayrıca, bir tutulmanın ‘tam’, ‘halka şeklindeki’ veya ‘kısmi’ olup olmayacağını da önceden söyleyebilirler. Ay, güneşi tamamen gizlerse tutulma tamdır. Ay, dünyadan her zaman aynı uzaklıkta değildir ve çoğu zaman, güneşi tamamen gizlemek için dünyadan çok uzaktır. Daha sonra tutulma gerçekleştiğinde ay, kenarındaki dar bir halka dışında tüm güneşi kaplayan karanlık bir disk olarak görülür. Bu ince ışık çemberi halka olarak adlandırılır. Bu halka şeklindeki bir tutulmadır. Güneş ile dünya arasına ayın diskinin yalnızca bir kısmı geldiğinde bir tutulma kısmi olur. Her yıl en az iki güneş tutulması olur ve beş kadar tutulma gözlemlenebilir. Dünyanın yüzeyindeki herhangi bir yerde, tam bir güneş tutulması 360 yılda yalnızca bir kez görülebilir. Bu nedenle gökbilimciler Güneşin tam tutulmasını ‘yakalamak’ için çok uzun mesafeler kat etmek zorundadır.
Güneş Lekeleri Nedir?
1610’da, teleskop icat edildikten kısa bir süre sonra Galileo, güneşte lekeler gören ilk insan oldu. Teleskop sayesinde güneş lekeleri, güneşin beyaz diskindeki karanlık delikler gibi görünür. Güneş lekeleri hemen hemen her açık günde görülebilir. boyut olarak büyük farklılıklar gösterir. Bazıları güneşin yüzeyinde sadece lekeler gibi görünür.
Güneş lekelerinin Dünya’ya etkileri nelerdir?
Güneş lekelerinin 320.000 kilometre uzunluğunda olduğu biliniyor. Gökbilimciler, ürettikleri belirli etkiler nedeniyle güneş lekelerinin doğada elektriksel etkileri olduğundan oldukça emindirler. Bir gökbilimci, güneşin içinden V Şeklinde bir tünelin uçları gibi çiftler halinde fışkıran muazzam elektrikli madde girdapları olduğunu göstermiştir.
Güneş lekeleri veya bunların elektrik enerjisini serbest bırakmaları, uzaya fırlayan negatif yüklü elektron demetleri gönderir. Bu elektronların bir kısmı dünya atmosferine girer ve belirli elektriksel etkiler üretir. Bu etkilerden biri ‘aurora borealis’ (veya Kuzey Işıkları).
Güneş lekelerinden gelen elektrik enerjisi de radyo yayınını bozar. Bu elektronlar ayrıca üst atmosferdeki ozon miktarını artırıyor gibi görünüyor. Bu ekstra ozon, güneşin ısısını normalden daha fazla emebilir, bu nedenle güneş lekelerinin hava şartlarımıza etkisi olabilir.
Güneş lekeleri ne kadar sürer?
Çoğu güneş lekesi yalnızca birkaç gün sürer, ancak bazıları iki ay veya daha uzun sürer. Yaklaşık 2 Ii yıl süren düzenli bir döngüde sayıları artar, sonra azalırlar. Güneş lekelerinin kayıtları şu anda 100 yıldan fazla bir süredir tutuluyor ve hala ne olduklarını ve bizi nasıl etkilediklerini öğreniyoruz.
Güneş tutulması sırasında gözlemlenen ‘elmas yüzük’ nedir?
Tam bir güneş tutulması sırasında Ay, Güneş’i tamamen kaplar. Şimdi Güneş’in Ay’ın arkasından çıkmaya başladığı anı düşünün. Güneş yuvarlak ve Ay da öyle, ama tam olarak öyle değil. Ay’ın sırtları ve vadileri vardır. Görüş hattında her zaman diğerlerinden daha derin olan bir vadi olacaktır. Bu doğal; bu nedenle, Güneş ayın kenarından dışarı çıkmadan önce o ay girintisinin içinden parlayacak ve aniden ayın kenarındaki ince bir ışık çizgisinin ortasında parlak bir elmas gibi görünecektir. Böyle bir ‘elmas yüzük’ tam tutulmalardan hemen önce veya hemen sonra görülebilir. Pırlanta yüzüğün gösterisinin yanında bazen bir dizi parlak “boncuk” da görebiliriz. Bu ikinci gösteri, yaklaşık olarak aynı yönde, kabaca bize dönük birkaç vadi veya çöküntü olduğunda meydana gelir. Bu parlak noktalar genellikle Bailey’s Beads olarak adlandırılır. Bu boncukların, elmas yüzük gibi, tüm tutulma olaylarında eşit derecede muhteşem görünmeyebileceği açık olmalıdır.
Yeni ay hakkında ilginç bilgiler
Bu kısa video’yu izleyerek yeni ay hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Facebook ve Twitter adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.
Bu konu ile alakalı soru sormak için hemen tıkla
